چهارمقاله ودستور

180,000 تومان


کاور پشت

ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﺮﻫﻮن ﮐﺘﺎب ﮔﺮاﻧﻘﺪرش ﭼﻬﺎرﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳ ﺖ. ﭼﻬﺎرﻣﻘﺎﻟﻪ ﯾﺎ ﻣﺠﻤﻊاﻟﻨﻮادر از ﮐﺘﺎبﻫﺎي ادﺑﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻓﺎرﺳﯽ اﺳﺖ. اﻃﻼق ﻧﺎم ﭼﻬﺎرﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﺷﺘﻤﺎل ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻻت ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ. ا ﻫﻤﯿﺖ آن ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻋﻠﺖ اﺳﺖ، ﯾﮑﯽ آﻧﮑﻪ از آﺛﺎر ﮐﻬﻦ ﻓﺎرﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺪود 550 ﻗﻤﺮي ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه، دوم ﺑﻪ ﺳﺒﺐ آﻧﮑﻪ ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺷﺮح ﺣﺎل ﻣﺸﺎﻫﯿﺮ ﮐ ﻪ در ﻫﯿﭻ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺎرﯾ ﺨﯽ و ادﺑﯽ از آنﻫﺎ ذﮐﺮ ي ﻧﺮﻓﺘﻪ، در آن آﻣﺪه اﺳﺖ و ﺳﻮم ﺑﻪ ﺳﺒﺐ وﯾﮋﮔﯽ ﻧﮕﺎرش و داﺷﺘﻦ ﻧﺜﺮ زﯾﺒﺎ و ﻣﻤﻠﻮ از ﺻﻨﺎﯾﻊ ادﺑﯽ، ازﺟﻤﻠﻪ اﯾﺠﺎز ﻟﻔﻆ و اﺷﺒﺎع ﻣﻌﻨﯽ، ﺳﻼﺳﺖ ﮐﻼم و ﺳﺠﻊﻫﺎي ﻗﻮي اﺳﺖ.
ﭼﻨﺎنﮐﻪ از ﻧﺎم آن ﭘ ﯿﺪاﺳﺖ ، اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾ ﮏ ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﭼﻬﺎر ﻣﻘﺎﻟﺖ اﺳﺖ در ﺑﯿﺎن ﺷﺮاﯾﻂ ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ از ﻣﺮدم ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻣﺤﺘﺎج آﻧﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﯾﻌﻨﯽ دﺑﯿﺮ، ﺷﺎﻋﺮ، ﻣﻨﺠﻢ و ﻃﺒﯿ ﺐ.
ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟﺖﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﭼﻨﯿ ﻦ اﺳ ﺖ: ﻣ ﻘﺎﻟﺖ او ل: در ﻣﺎﻫﯿﺖ دﺑﯿﺮي و ﮐﯿﻔﯿ ﺖ دﺑﯿﺮ ﮐﺎﻣﻞ، و آﻧﭽﻪ ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ دارد. ﻣﻘﺎﻟﺖ دو م: در ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻋﻠﻢ ﺷﻌﺮ و ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻘﺎﻟﺖ ﺳﻮم: در ﻋﻠﻢ ﻧﺠﻮم و ﻏﺰارت ﻣﻨﺠﻢ در آن ﻋﻠﻢ ﻣﻘﺎﻟﺖ ﭼﻬﺎر م: در ﻋﻠﻢ ﻃﺐ و ﻫﺪاﯾ ﺖ ﻃﺒﯿ ﺐ.

ﻣﻘﺎﻟﺖﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﺷﺮاﯾﻂ و اوﺻﺎف ﭼﻬﺎر ﺻﻨﻒ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه و ي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻼزم درﺑﺎر ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﺑﺎﺷﻨ ﺪ، ﻧﻘﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ، اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﭼﻨﺎنﮐﻪ از اﺳﻤﺶ ﻇﺎﻫﺮ اﺳﺖ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ اوّل آن دﺑﯿﺮي, دوّم درﺑﺎرهي ﺷﺎﻋﺮي, ﺳﻮّم در ﻣﻮردِ ﻧﺠﻮم و ﭼﻬﺎرم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻃﺐّ اﺳ ﺖ. ﻧﻈﺮ ﻣﺼﻨّﻒ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎدﺷﺎﻫ ﯽ دﺑﯿﺮ, ﺷﺎﻋﺮ, ﻣﻨﺠّﻢ و ﻃﺒﯿﺒﯽ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ اﺳ ﺖ. در ﻫﺮ ﻣﻘﺎﻟﺖ، ﻧﺨﺴﺖ دﯾﺒﺎﭼﻪا ي در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻮﺿﻮع آن و ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪان اﺗﺼﺎف ﯾﺎﺑﻨ ﺪ، آورده؛ و ﺳﭙﺲ ﻗﺮ ﯾﺐ ده ﺣﮑﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ذﮐﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺮوﯾﺢ ﺧﺎﻃﺮ و اﻃﻼع ﺑﺮ رﺳﻢﻫﺎ و ﺳﻨﺖﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن و ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺿﻤﻨﺎً ﻣﺆﯾﺪ ﻣﺪﻋﺎ ي ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﺳﺖ.

توضیحات

اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻋﻠﯽ ﺳﻤﺮﻗﻨﺪي، ﻣﮑﻨﯽ ﺑﻪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ، ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺎماﻟﺪﯾﻦ ﯾﺎ ﻧﺠﻢاﻟﺪﯾﻦ، و ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻋﺮوﺿﯽ، از ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن و ﺷﺎﻋﺮان ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي اﺳﺖ. از ﺷﺮح ﺣﺎل، ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻮﻟﺪ و ﻓﻮت او اﻃﻼع دﻗﯿﻘﯽ در دﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎ درﺑﺎره او ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوﻓﺶ ﭼﻬﺎرﻣﻘﺎﻟﻪ آﻣﺪه ﯾﺎ در ﮐﺘﺐ ﺗﺬﮐﺮهﻫﺎ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳ ﺖ. ﺗ ﻮﻟﺪش ﻗﻄﻌﺎً ﻣﺪ ﺗﯽ ﭘﯿ ﺶ از 500ق ﺑﻮده و ﺑﻪ ﯾﻘﯿﻦ ﺗﺎ 552ق در ﻗﯿ ﺪ ﺣﯿﺎت ﺑﻮده اﺳﺖ. ﮔﻮﯾﺎ او در ﺳﻤﺮﻗﻨﺪ ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪه، ﭘ ﺲ از ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻮم ﻣﻘﺪﻣﺎ ﺗﯽ در ﺳﻤﺮﻗﻨ ﺪ، در 504 ق از دﻫﻘﺎن اﺑﻮرﺟﺎ اﻃﻼﻋﺎ ﺗﯽ درﺑﺎره رودﮐﯽ ﮐﺴﺐ ﮐﺮده و در 506 ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻋﻤﺮ ﺧﯿﺎم در ﺑﻠﺦ رﺳﯿﺪه اﺳ ﺖ. در 512 ق ﺑﻪ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر رﻓﺘﻪ و در514 ق از ﻣﻌﺰي ﺣﮑ ﺎﯾﺘﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﻮد و ﻓﺮدوﺳﯽ ﺷﻨﯿ ﺪه ﮐﻪ آن را در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ذﮐﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ. در 530 ﻧﯿ ﺰ ﺑﻪ زﯾﺎرت ﻗﺒﺮ ﺧﯿﺎم رﻓﺘﻪ اﺳ ﺖ. او اﺣﺘﻤﺎﻻً از ﺣﺪود 510 ق ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ آل ﺷﻨﺴﺐ ﯾﺎ ﻣﻠﻮ ك ﺷﻨﺴﺒﺎﻧﯿ ﻪ ﯾﺎ ﻏﻮرﯾﻪ درآﻣﺪه و از ﻣﻼزﻣﺎن و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎن اﯾﻦ ﺧﺎﻧﺪان ﺷﺪه و ﺳﺎل ﻫﺎ ﻣﺪّاﺣﯽ ﺷﺎﻫﺎن آن ﺳﻠﺴﻠﻪ ر ا ﻣﯽﮐﺮده اﺳﺖ. ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف ﺧﻮﯾﺶ ﻣﺠﻤﻊاﻟﻨﻮادر ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ را در ﺣﺪود ﺳﺎل ﻫﺎي 552 -551 ﻫ. ق ﺑﻪ ﻧﺎم اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺣﺴﺎماﻟﺪﯾﻦ ﻋﻠﯽ ﺑﻦ ﻓﺨﺮاﻟﺪوﻟﻪ ﻣﺴﻌﻮد ﺑﺮادرزاده ﻣﻠﮏ ﺷﻤﺲاﻟﺪﯾﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻏﻮري ﺗﺄﻟﯿﻒ ﮐﺮد.

دیدگاه‌ها

دیدگاه‌ها

هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.

اولین نفری باشید که دیدگاهی را ارسال می کنید برای “چهارمقاله ودستور”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *